دزفول  

 شهرستان‌ دزفول‌ در فاصله ‌721 كيلومتري‌ تهران‌ واقع‌ شده‌ و آب‌ و هواي‌ صحرائي‌ نسبتاً خشك‌ با تابستان‌هاي‌ گرم‌ و زمستان‌هاي‌ معتدل‌ دارد. كلمه‌ دزفول‌ از "دژ پل‌" يا "دسپُول‌" گرفته‌ شده‌ است‌ كه‌ در اصطلاح‌محلي‌ "دزپيل‌" گفته‌ مي‌شود. معروف‌ است‌ كه‌ سازندگان‌ پل‌ براي‌ نگهداري‌ پل‌ دزفول‌ دژي‌ در ابتداي‌ آن‌ ساختند و اسم‌ دژپل‌ از همان‌ زمان‌ بر روي‌ اين‌ شهر باقي‌ ماند. دزفول‌ مانند شهر شوشتر مدّت‌ها تحت‌الشعاع‌ جندي‌شاپور بود.

پس‌ از ويران‌ شدن‌ جندي‌ شاپور دزفول‌ رونق‌ بيشتري‌ يافت‌، اما به‌ سبب‌ عدم‌ تعمير شبكه‌هاي ‌آبياري‌ عهد ساساني‌، شهر و اطرافش‌ آسيب های‌ فراوان‌ ديدند. دزفول‌ از هجوم‌ مغول‌ محفوظ‌ ماند ولي‌ بعدها تحت‌ فرمان‌ ايلخانان‌ درآمد و مقابل‌ امير تيمور نيز مقاومتي‌ نشان‌ نداد.  

نادرشاه‌ چند بار به‌ دزفول‌ عزيمت‌ كرد و براي ‌حفظ‌ آن‌ در مقابل‌ لران‌ قلعه‌ "دز شاه‌" را در چند كيلومتري‌ شمال‌ شرقي‌ شهر بنا نهاد. دزفول‌ امروزي‌ يكي‌ ازشهرهاي‌ مهّم‌ و آباد استان‌ خوزستان‌ است.‌  

آثار مهم طبیعی، تاریخی و فرهنگی شهرستان دزفول:

• هور مزرعه بین دو رودخانه دز و کرخه در جنوب دزفول

• دریاچه پشت سد دز در 15 کیلومتری شمال شهر دزفول

• پل قدیمی دزفول متعلق به دوره ساسانی که قدیمی ترین پل جهان است که در دوره های عضدالدوله دیلمی، صفویه، قاجاریه، و پهلوی بازسازی و مرمت شده است

• بند بالا رود در شمال غرب دزفول، متعلق به دوره ساسانی

• کاروانسرای دزفول متعلق به دوره صفوی

• تپه چغامیش و بقایای شهر جندی شاپور یادگار دوره ساسانی

• حمام وزیر نزدیک پل جدید دزفول

• حمام کرناسیون

• آسیاب های قدیمی رعنا و گله گه در اطراف شهر

• مسجد جامع دزفول که از لحاظ معماری، شبستان و ستون های سنگی در شمار مساجد اوایل دوره اسلام است که در قرون هفتم و دوازدهم ه.ق مرمت شده است

• مسجد لب خندق، مسجد ملا علی شاه و مسجد بازار کهنه

• زیارتگاه ها و بقعه های سبز قبا، شاه رکن الدین، عباس علی، پیرروبن، شاه ابوالقاسم، محمد بن جعفر، یعقوب لیث صفاری، شیخ اسماعیل، عباس علی(عباسیه اعظم)، مقوم وسوار غیب در اطراف دزفول

• بقعه قدمگاه عباس و امیر حاضر در مسیر دزفول-شوشتر

برگرفته از کتاب راهنمای ایرانگردی نوشته حسن زنده دل

دریاچه سد دز دزفول سد دز" جلوه‌ای زیبا در امتداد كوههای زاگرس ... میهمانان و مسافران و كاروانهای راهیان نور كه از اقصی نقاط كشور در سفر به جنوب از سد دز دیدار كرده و خاطره خوش آن را بعنوان یكی از شیرینیهای سفر به همراه می‌برند. سد دز را شاید بتوان از زیباترین نقوش حك شده بر سلسله جبال زاگرس و در جنوبی‌ترین نقطه آن دانست. این سد كه سدی بتنی از نوع دوقوسی نازك می‌باشد در ‪ ۲۰و ‪ ۲۵كیلومتری شمال شهرستانهای اندیمشك و دزفول از توابع استان خوزستان بنا شده است. به گزارش ایرنا ارتفاع سد دز از پی ‪ ۲۰۳متر بوده و طول تاج آن ‪ ۲۱۲متر است. سد دز بواسطه قرار داشتن در میان كوههای بلند منطقه‌ای كوهستانی موسوم به " تنگوان" از جنوبی‌ترین بخش‌های سلسله جبال زاگرس دارای جلوه زیبایی به لحاظ طبیعی می‌باشد. " سد دز" جلوه‌ای زیبا در امتداد كوههای زاگرس میزبان میهمانان نوروزی است . در پشت این سد دریاچه‌ای به طول ‪ ۶۵كیلومتر مربع تشكیل شده كه ضمن تعدیل هوای منطقه و فراهم كردن امكانات تفریحی و گردشگری و همچنین آبیاری بیش از ‪ ۱۲هزار و ‪ ۵۰۰هكتار از اراضی پایین دست جلوه‌ای زیبا به طبیعت آن منطقه بخشیده است. این سد سالانه بویژه در ایام نوروز میزبان هزاران نفر از میهمانان نوروزی از سراسر كشور است. بنابر اطلاعات موجود تنها در نوروز سال گذشته بیش از ‪ ۷۰هزار میهمان نوروزی از این سد دیدن كرده‌اند. " مرتضی طیبی " از روابط عمومی سد و نیروگاه دز در این مورد به ایرنا گفت: سد دز جدا از زیبایی محیط در پیرامون خود دارای معماری خاصی است كه هر بیننده‌ای را به وجد می‌آورد. وی افزود: دیواره بلند و قرار گرفتن آن در میان دو كوه عظیم موجب شگفتی هر بازدیدكننده ای می‌شود. طیبی گفت: سد و نیروگاه دز با تولید سالانه ‪ ۵۲۰مگاوات برق از بزرگترین و تاثیرگزارترین منابع تامین انرژی در كشور محسوب می‌شود . www.rohepak.blogfa.com